Μάταια, θ’ αναζητήσει κόσμο στο Πυργάκι ο επισκέπτης που θα ρολάρει τις ρόδες του αυτοκινήτου του για να φθάσει εδώ… Είναι ένα «νεκρό χωριό» απ’ άποψη ζωής… Κάτι δείχνει, πως, «μια ωραία πρωία», οι άνθρωποι εξαναγκάσθηκαν να το εγκαταλείψουν… Κι έτσι είναι… Μετά τους σεισμούς και τις κατολισθήσεις, το Πυργάκι κρίθηκε, όχι κατοικήσιμο… Η Πολιτεία ανάλαβε να δώσει τόπο στους χωρικούς για να μετοικήσουν στη Βυτίνα! Έτσι, ατενίζεις σπίτια ερειπωμένα κι εγκαταλειμμένα που, όμως, δείχνουν ότι, κάποτε εδώ υπήρχε ζωή· πολύ ζωή! Ισόγεια σπιτάκια, πετρόκτιστα, με τις κεραμιδένιες στέγες τους, τα κεφαλόσκαλα, τους φούρνους… κι όλα αυτά μέσα σε μια μεγάλη αγκαλιά από πράσινο· μα, από έλατα, ως επί το πλείστον, γύρω κι ενδιάμεσα… Να, γιατί το Πυργάκι αποτελεί έναν ακόμη διατηρητέο παραδοσιακό οικισμό! Φθάνει κανείς στο Πυργάκι ξεπερνώντας τη Βυτίνα, αριστερά…
Χωριουδάκι του Μαινάλου, το Πυργάκι, του Ορεινού Όγκου του Μαινάλου που, πλέον, τείνει να «εξοστρακίσει την Αράχωβα»! Οι ασχολίες των κατοίκων επικεντρώνονται στο, κτηνοτρόφοι και υλοτόμοι, με μια εξειδίκευση στο σκάλισμα του ξύλου… Η εκκλησία του χωριού, ο Άγιος Ιωάννης, στέκει βουβός! Η παλιά βρύση, με τις τέσσερις καμάρες, δεν είναι παλιά· όμως, ως πηγή, γύρευε από πότε θα είναι! Μια άλλη πηγή είν’ αυτή του Μακρυανού κοντά στον Άγιο Θόδωρα… «… να πιει νερό απ’ το Μακρυανό κι απ’ τους Άγιο – Θοδώρους / να πιει νερό να βρει γιατρειά, να ροδοκοκκινίσει»… λέει το δημοτικό στιχούργημα… φτιαγμένο τότε που όλοι θεωρούσαν πως «το χτικιό τη φυματίωσης» φεύγει με καθαρό αέρα και καθαρό νερό γι’ αυτό, κι απέναντι, «το Σανατόριο της Μάνης»!
Το Πυργάκι που, το όνομά του, θα το πήρε από ένα μικρό πύργο – στη Μαντινεία πύργους λένε τα καλύβια μέσα στ’ αμπέλια - σήμερα ανήκει στο Δήμο Βυτίνας. Οι Άγιοι Θεόδωροι είναι Μοναστήρι. Κάτω από αυτό κυλάει το νερό του ο Μυλάοντας ποταμός… Πιο ‘κει είναι το Μεθύδριο (οικισμός) από τις πηγές του οποίου υδρεύεται η Μαντινεία (Τρίπολη). Θα νιώσει, άλλος άνθρωπος ο επισκέπτης, όταν, όταν, σταματώντας στην παλιά βρύση ή στη βρύση του Μακρυανού, καθίσει για λίγο, βγάζει το ψωμοτύρι του και ξαποστάσει… Τι κρύσταλλο νερό θα του δώσει την ευεξία εκείνη για να προχωρήσει…
